جهان اسطوره ای، جهانی است که نماد های سازندة آن از بسیاری جهات مشترکند و همواره چهره ای متفاوت ازجهان رئالیستی را به تصویر می کشند. البته همین نگرش شگفت انگیز به جهان پیرامون، موجب غنای ادبیات می گردد و اشتراکات جهان استعاری نمادها، سبب سهولت پژوهش در آثار نویسندگان وشاعران نامدار با رویکردی تطبیقی می شود. آنچه در این مقاله مورد توجه نگارنده قرار گرفته، پژوهش در اشعار برجستة نویسندگان شهیر فران...

جهان اسطوره‌ای، جهانی است که نماد‌های سازندة آن از بسیاری جهات مشترکند و همواره چهره‌ای متفاوت ازجهان رئالیستی را به تصویر می‌کشند. البته همین نگرش شگفت‌انگیز به جهان پیرامون، موجب غنای ادبیات می‌گردد و اشتراکات جهان استعاری نمادها، سبب سهولت پژوهش در آثار نویسندگان وشاعران نامدار با رویکردی تطبیقی می‌شود. آنچه در این مقاله مورد توجه نگارنده قرار گرفته، پژوهش در اشعار برجستة نویسندگان شهیر فران...

داستان گاوخونی از داستان‎هایی است که ساختاری رؤیاگونه دارد. در این مقاله کوشیده ایم در خوانشی روان کاوانه بر اساس نظریة فروید، ساختار رؤیاگونة این داستان و شیوة معنادهی آن را بررسی کنیم. این خوانش دو لایه را دربرمی‎گیرد: 1. لایة آشکار یا روساخت داستان؛ 2. لایة پنهان یا زیرساخت داستان. در لایة آشکار نشان داده می‎شود که داستان زمانی ذهنی دارد و رخدادهای آن در پیرنگی نامنسجم که اصل علیت و ترتیب زم...

طبق نظر یونگ، «کهن الگوها» در ناخودآگاه جمعی از طریق نمادها ظهور می یابند. خورشید، یکی از نمادهای طبیعی است که با قدرت و درخشندگی و زیبایی اش سابقه ای اسطوره ای در ذهن انسان دارد. در این جستار به بررسی این نماد در اشعار خاقانی و نظامی پرداخته می شود. هدف پژوهش پیش رو بر این است که تصویرسازی خاقانی و نظامی از کهن الگوی خورشید از ناخودآگاه جمعی آنها بن مایه گرفته و راز بقای اسطورة خورشید از طریق ...

صحنة آسمان و مناظر افلاک و طلوع آفتاب و شکل هلال و جلوه‏های شب و صبح و شفق و نوروز و مهرگان، با شکوه‏تر و خیال انگیزتر و زیباتر از آنچه استاد شروان مصور و مجسم ساخته، در هیچ اثر دیگری منعکس نشده و شاید دیوان خاقانی، از این لحاظ، نه تنها در میان آثار ادبی ایران، بلکه در ادبیات جهان، بی‏نظیر باشد. تصویری که خاقانی از جلوه‏گری خورشید، در عرصه‏های گوناگون شعر خود به دست داده، در میان تصویرهای دیگر ...

با گذشت چند دهه از پژوهش های معاصر استعاره، استعارۀ مفهومی در میان سایر نظریه ها، جایگاه ویژه ای یافته است و پیوسته در پیوند با رشته های دیگر نگاه های تازه ای را وارد جریان پژوهش استعاره می کند. نظریۀ استعارۀ شناختی معتقد است که استعاره ها همه جا حضور دارند و ادراک افراد متأثر از ساختارهای استعاری است. از این رو ما با پرسش هایی از این دست مواجه ایم که ارتباط مخاطب با استعاره چگونه است؟ آیا استع...

هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی استعاره و نقش آن در ترویج طرزفکر در گفتمان سیاسی ایران است. به طور دقیق تر، در این مطالعه تلاش می شود تا واقعیت های ساخته شده به کمک استعاره و همچنین جنبه های گفتمانی پنهان شده یا برجسته شده توسط استعاره در گفتمان سیاسی ایران آشکار گردند. بدین منظور، یک چارچوب نظری دو بخشی شامل نظریه معاصر استعاره و رویکرد تحلیل انتقادی گفتمان برای این مطالعه در نظر گرفته شده است...

در کلیدر و جای خالی سلوچ، بخش عمده‌ای از واقعیت‌های داستانی ـ شخصیت‌ها، کنش‌ها، اشیاء و صحنه‌ها ـ علاوه بر دلالت مستقیم بر واقعیت‌های عیان و عینی، مفهومی فراتر از خود را نیز در درون خود نهفته دارند که در کل به آن‌ها دلالت ضمنی گفته می‌شود. این مفاهیم عبارت‌اند از: دلالت‌های استعاری، تمثیلی، نمادین، کنایی و مجازی. تمثیل در این‌جا، به خاطر تعلق این دو رمان به ادبیات رئالیستی، به طور کلی ـ جز در د...